Anne sayfası, bebek

Dünyaya gelen bir bebeğin bütün vücudu D vitamini ile birlikte, kemik dokusu da hızla gelişmeye başlar. Kemikler vücuda destek görevi görürler,   hareketlerimizi yapabilmemizi sağlarlar. Kemiklerin içindeki ilik kısmında kan hücreleri yapılır. Kemikler kalsiyum, fosfor, magnezyum, sodyum gibi hayatî iyonların deposu olarak da önemlidirler.

İlk bakışta beton gibi sert görünen kemiklerde, aslında bütün hayat boyunca devam eden, oldukça karmaşık ve hassas ayarlanan yapılma ve yıkılma, tamir olayları cereyan etmektedir. Bu olaylarda rol alan başlıca iyonlar, kalsiyum, fosfor ve magnezyumdur. Bu iyonların kandaki ve kemiklerdeki miktarlarını ayarlayan, birinden diğerine geçişi sağlayan üç adet hormon vardır: (1) Para hormon. (2) kalsitonin. (3) D vitamini. Para hormon kan kalsiyumunu arttırma yönünde iş görürken, kalsitonin bunun tersine çalışmaktadır. Aralarında vücudun ihtiyacına göre bir denge kurulmuştur. D vitamini ise barsaktan ve böbreklerden kana kalsiyum emilişini arttırır, kemiklere kalsiyum ve fosfor oturmasını sağlar. İşte kemikleşmenin bütün hızıyla devam etliği erken çocukluk döneminde (üç ay iki yaş), D vitamini ihtiyaca yetecek kadar bulunmuyorsa, raşitizm dediğimiz çocukluk hastalığı gelişir. Erişkin insanlarda ise D vitamini noksanlığında osteomalasi denen hastalık ortaya çıkabilir.

Kemik gelişmesinde bu derece önemli olan D vitamini başlıca iki kaynaktan alınmaktadır. Hayvani gıdaların başlıcaları balık yağı, süt, tereyağı, karaciğer, yumurta sarışıdır. Diğer kaynak ısı bitkisel gıdalardır. Güneşin ultraviyole ışınlanılın, deride D vitamini sentezinde önemli rolü vardır. Yine karaciğer ve böbrekler D vitamininin tesirli olan şekle dönüşmesinde rol oynarlar. Bu sebeple, kapalı mevsimler veya güneş ışığına çıkmama gibi sebeplerle güneş ışığından yeterince istifade edemeyenlerde raşitizm daha kolay ve sıklıkla gelişir. Karaciğer ve böbrek hastalığı olan çocuklarda da raşitizm oluşur.

Daha önce de belirttiğimiz gibi, raşitizm ufak çocukların bir hastalığıdır. Kemikleşme normal olarak tamamlandıktan sonra artık raşitizm gelişmez. Yeni doğan bebeklerin anne karnında iken karaciğerlerinde depolanmış bir D vitamini yedekleri vardır. Onlara ikiüç ay yeter. Erken doğan bebeklerde [prematüre] gelişme daha hızlı olduğundan, D vitamini ihtiyacı da artar.

Anne sütüyle beslenen bebeklerde, raşitizm daha az görülür. Yine de hayatın bu ilk döneminde D vitamini ihtiyacı fazladır. D vitamini ile takviye edilmiş gıdalar veya D vitamini ilaçlan bu dönemde mutlaka kullanılmalıdır. Kemiklerin normal gelişebilmesi için bu gereklidir.

Hamilelerde ve emziren annelerde D vitamini ihtiyacı artar. Erişkin insanlarda ise bu ihtiyaç daha azdır. Çünkü bu yaşa gelinceye kadar kemikleşme ihtiyacı zaten tamamlanmış olmaktadır. Bundan dolayı erişkinde D vitamini yetersizliğine bağlı gelişen osteomalasi hastalığı çok daha az görülür.

Raşitizmde D vitamini yetersizliği sebebiyle kemiklerin normal gelişmesi olamayınca bazı bozukluklar ortaya çıkar:

*Ufak çocuklarda kafatası kemikleri yumuşar, parmakla bastırılınca pinpon topu gibi içeri çöker, bıngıldakların kapanması gecikir, kafanın şekli bozulabilir.

*Gelişme geri kalır, çocuk zayıftır.

*Bol terleme vardır.

 *Diş çıkarma gecikir, çıkan dişler de bozuktur.

*Daha büyük süt çocuklarında göğüs kafesinde kemiklerin gelişme bozukluğundan dolayı göğüste şekil bozukluktan olur.

*Kol ve bacakların alt uçlarında şişlikler, bacaklarda çarpıklıklar görülebilir.

*Genel bir kas zaafıyeti vardır. Çocuğun oturması ve yürümesi gecikir.

*Bu çocukların vücut dirençleri de bozuk olduğundan, enfeksiyonlara kolay yakalanırlar.

Ne yapmalı?

*Bebeğin günlük D vitamini ihtiyacı yaklaşık 400 ünitedir. Doğumdan sonra üç dört haftalıktan başlayarak, bir yaşına kadar düzenli şekilde D vitamini verilmelidir.

* Bebek mutlaka anne sütüyle beslenmeye çalışılmalıdır.

*D vitamini ile takviye edilmiş gıdalar, çocuğun beslenmesinde tercih edilmelidir.

*Çocuk her fırsatta güneşe ve açık havaya çıkarılmalıdır.

*Ek besinlerin verilmeye başlandığı dönemde yumurta, tereyağı, balık, et gibi D vitamininden zengin gıdalar verilmelidir.

*Eğer çocukta raşitizm tespit edilmişse, hekimin vereceği yüksek doz D vitaminini ihtiva eden ilâçlar kullanılır.

Evet, gelişmesi geri kalmış, zayıf, kol ve bacakları çarpık çocuklar yetişmesini önlemek bizim elimizdedir. O halde, kendimizi buna mecbur hissetmeliyiz.