Sert bir çarpma, düşme ya da trafik kazası sonunda
kemiklerde görülebilecek bir arızadır. Bu durumda kemik, eklem yerinden
çıkarlar. Tekrar yerine oturtulması gerekir. Çocuklarda en sık görülen çıkık
türleri, dirsek, parmak ve kalça çıkıklarıdır. Anne babalar, bir kemiğin
yerinden çıkıp çıkmadığını, eklem yerinin biçim bozukluğundan, çıkan kemiğin
hemen hiç hareket edemeyişinden veya ancak ağrılı şekilde hareket
ettirilebilmesinden ve çıkığın çevresindeki doku kısımlarının şişmeye
başlamasından anlayabilirler.
Bebeklerde ve küçük çocuklarda görülen özel bir
dirsek çıkığını ise hemen fark etmek kolay olmaz. Eğer anne ya da baba bebeğin
düşmesini önlemek veya yattığı, oturduğu yerlerden kaldırmak isterken
kollarından tutup hızlıca çekerse, bebeğin ön kol kemiği başparmaktan dirseğe
kadar olan kemik dirsekte bağlı olduğu eklemden çıkabilir. Bunun sonucunda kol
hafif kıvrılmış şekilde dirsekten sallanır, her kımıldanışında da bebeğe büyük
acı verir. Çıkıklar doğru olarak yerine yerleştirilir, tedavileri özenle
yapılırsa, fazla tehlike oluşturmadan iyileşir. Yerinden çıkan kemik,
kırıklarda olduğu gibi dikkatlice üçgen bezle ya da geniş eşarpla sarılır,
bebek hemen bir doktora götürülür. Çocuğunuz bir kaza geçirdiyse ve
kemiklerinde kırık olduğunu tahmin ediyorsanız, vakit geçirmeden hastaneye
götürmelisiniz. Kırılan kemik, aşağıda anlatılan şekilde tanınabilir:
1 Kaza sırasında, çocuk kınlan kemiğinden çıkan sesi duymuş
olabilir.
2 Kırılan kemiğin üzerindeki kısım, elle dokunulduğunda çok
acı verir ve şişmiştir.
3 Çocuk, kınlan eklemini ancak büyük acılara katlanarak
hareket ettirebilir.
4 Kırılan bacak ya da kol kısalır ve anormal bir eğrilik
gösterir.
5 Kırık yer üzerinde parmağımızı ileri geri oynattığımızda,
kemik çıkıntısı hissedilir.
Kırıklarda ilk yardım
Açık kırıklar, daha uzun sürede iyi olurlar. Bu yüzden çocuk
bir kaza geçirdiğinde, kırık olup olmadığı iyice araştırılmalıdır. Eğer kırık
varsa, hastaneye taşınırken önce kırığın güvenlik altına alınması gereklidir.
Aksi halde taşıma sırasında hareket eden sivri uçlu kırık kemik parçalan,
damarları ve sinirleri zedeleyebilir, deriyi delerek açık kırık flamasına yol
açar.
Çocuğunuzu hastaneye götürmeden
önce yapabileceğiniz ilk yardım şudur:
Burun direği kemiği kırılması
sadece doktor tarafından tedavi edilebilir. Çene kemiği kırıklarında, alt çene
yukarı kaldırılarak, dişler dikkatle üst üste oturtulur. Çene allından sıkıca
yapılan bandaj, kala üzerinde düğümlenir.
Köprücük kemiği kırılırsa,
sakatlanan taraftaki kol, gövdeye bağlanır.
Çocuk öksürüp aksırırken acı çekiyorsa, kaburgalarından biri ya da birkaçı kırılmış demektir.
Doktora gidene kadar elastik bandajla göğüs kafesini sıkıca sarmanız faydalı
olur. Bandajı çocuk nefes verdiğinde göğüs kafesi daraldığında sararsanız,
isabet edersiniz. Çocuk öksürürken kan görülürse, akciğerinde yaralanma olduğu
anlaşılır. Bu durumda, kaburga sargısı zararlı olabilir. Hemen çocuğu sıcak
tutan yumuşak örtülere sarıp, mümkün olduğu kadar az hareket ettirerek, en
yakın hastaneye götürmelisiniz.
Kol ve bacak kırıklarında kırılan
yer, kemiklerin hareket etmesini tamamen önleyecek şekilde korunmalıdır. Bunun
için bir tahta parçası, ya da baston gereklidir. Baskıyı önlemek için, tahta
önce yumuşak bir bezle sarılmalıdır. Kırık çevresine tahta sarılırken, çok sıkı
olmamasına dikkat edilmelidir. Sıkı sargı kan dolaşımını engellediği için,
tehlikelidir. Kırık kemiğin hareketini tamamen engelleyen bu sargının yerli
yerinde olup olmadığı, her yarım saatte bir kontrol edilmelidir.
Kalça kırığı, önemli bir
yaralanmadır. Kalçası kırılan çocuk, en kısa süre içinde, bir tahta üzerine
yatırılarak hastaneye kaldırılmalıdır.
Bel kemiği kırıklarına daha seyrek
rastlanır. Trafik kazası geçirmiş, ya da yüksekten düşmüş bir çocukta bu tür
bir kırıktan şüphe ediliyorsa, hiç yerinden oynatılmadan en yakın doktor
hemen eve çağrılıp, ilk yardımı yapmalıdır.
Açık kırıklarda, atardamarlardan
biri zedelenmiş olabilir. Böyle durumlarda çocuk kan kaybedeceği için,
yapılacak ilk iş acele doktor çağırmaktır.
0 yorum:
Yorum Gönder