Yeni doğum yapan kadınlar genelde iki durumla karşı
karşıyadır: ya akrabalardan gereğinden fazla(!) yardım teklifi gelir
veya yeterli yardım alınamaz. Doğrusu ise sadece bir kişinin sizinle
kalıp yardım etmesi (yardımcınız, ya da ailenizden birisi) ve
diğerlerinin bebeği sadece görmek için gelmesidir.
Sonraki üç hafta boyunca, bebeğinizin
görünüşü değişmeye devam edecektir. Doğduğunda, örneğin, gözleri
muhtemelen birbirine yakındır ve şaşı bakmaktadır. Bebek kısa bir sürede
12 adet olan göz kaslarını kontrol etmeye başlayarak, bakışlarını
istediği gibi odaklamayı öğrenir. Ve bu arada bebeğinizin ileride
göreceğiniz kişilik özellikleri de ilk sinyallerini verir: sessiz veya
gürültülü; ya da hareketli veya sakin.
Ayın ortalarına doğru bebeğiniz artık
muhtemelen beslenme zamanlarını bir düzene koymuş olacaktır. Eğer
şanslıysanız, ay sonuna doğru bebeğiniz geceleri aralıksız 6 saat uyur.
Ancak bu dönemdeki bebeklerin çoğu, gece-gündüz, her iki üç saatte bir
emzirilmek ister; bu yüzden rahat bir uyku çekememek sizi korkutmasın.
Yakında uyuyabileceksiniz! Uzmanlar bu dönemdeki bebeklerin, uygun
zamanlarda beslenmek yerine aç olduklarında beslenmeleri konusunda
hemfikirdirler; bu yüzden bebeğiniz eğer sabahın üçünde beslenmek
istiyorsa, bu ihtiyacını karşılamanız gerekmektedir.
Bebekler bu ilk dönemlerde fazla
hissedilmeyen bazı hafif uyarılara odaklanırlar ve yüksek sesler,
karmaşık görüntüler ve buna benzer dış olaylara karşı algılarını
kapatırlar. Bu yüzden bu dönemde bebek uyurken evi sessiz tutmaya
çalışmak yersiz bir çabadır. Bunu yapmak onun şimdiden sessiz bir ortam
aramasına ve hayatının sonraki bölümlerinde sesli ortamlarda uyumakta
zorlanmasına neden olur.
Yeni doğan bebekte farklı refleksler
gözlemlenebilir. Bunların en ilginçlerinden biri “eskrimci
pozisyonu”dur. 12 haftadan küçük bir bebek sırtüstü yatırıldığında bir
kolunu kafasını çevirdiği yöne doğru uzatır ve diğer kolunu da kafasına
veya omzuna yakın olacak şekilde kıvırır; tıpkı bir eskrimci gibi.Her ne
kadar bebek hareket eden bir nesneyi seyredecek kadar kafasını
çevirebilse de, bunu yapmayı henüz akıl edemez – eğer nesne göz
hizasının dışına çıkmışsa, o artık bebek için “yok olmuş” demektir.
Bunun yerine bir desen veya hareketsiz bir nesneye uzun süre bakmayı
tercih eder.
Siyah-beyaz renklerden oluşan nesneleri
uzun süre izler çünkü kontrast renkler ilgisini çekmektedir. (Bebekler
doğduklarından itibaren birkaç hafta benzer renkleri ayırt edemezler).
Bebek yakını en iyi görür, bu yüzden oyuncaklar 50 cm’den uzakta
olmamalıdır. Kafası genelde yana dönük durduğundan oyuncakların tepeden
değil, yatağının kenarından sarkması daha uygun olacaktır.
Bebek özellikle de anne ve babasının
yüzlerini incelemekten çok hoşlanır. Her ne kadar tüm yüzü anlamaya
çalışacaksa da saç ve yüz kontrast renklerde olduğundan genelde saçlara
odaklanır. Artık ufak ufak oyunlara başlayabilirsiniz. Ona hafifçe şarkı
söyleyin veya konuşun; size cevap veremeyecektir ancak dinlemek çok
hoşuna gider. Ağzınızın hareketlerini seyretmek, yine ağzınızla
yüzünüzün diğer uzuvları arasında renk farkı olduğundan, onu
keyiflendirecektir.
Bazen, bebeğin ağzının köşelerinin sanki
gülermiş gibi yukarı kalktığını göreceksiniz. Genelde bu hareketler
bebek uyurken veya uykuluyken olur ve göz kırpmalarıyla devam eder.
Kaslar henüz kontrol altında değildir ve bu yarım gülüşler, çok sevimli
olsa da henüz sadece birer reflekstir.
Yeni anne-babalar kendilerine
endişelenecek pek çok neden bulurlar. Burada sadece birkaçını ele
alacağız ancak bundan önce ufak bir uyarı yapmakta yarar görüyoruz: eğer
bebeğinizin sağlığı ile ilgili endişeleriniz varsa, hemen doktorunuzu
arayın. Sorularınızın saçma bulunacağı korkusuna kapılmamalısınız..
Hastanedeki hemşire veya doktor size
göbek bağı ve, eğer erkek çocuğunuzu sünnet ettirdiyseniz, penisinin
bakımı ile ilgili bilgi vermiştir. Göbek bağı genelde ikinci haftada
düşer; çok ender de olsa, 3. haftada düştüğü de olur. Göbek bağı tamamen
düşmeden bebeği küvette yıkamaya başlamayın çünkü o bölgenin kuru
kalması yaranın daha çabuk iyileşmesini sağlayacaktır.
Sünnet edilen bölgeye vazelin veya yağlı
bir krem sürüp üzerini pamuk ya da gazlı bezle kapatarak alt bezinin
sünnetli bölgeye yapışmasını önleyebilirsiniz.Şiş göğüsler ve
göğüslerden hafif süt akması hem kız,hem de erkek bebekte görülebilir.
Bazı kız bebeklerin vajinal bölgelerinde hafif bir kanama olabilir.
Bunların tümü, anneden geçen hormonların bebeğin vücudundan atılmasıyla
kaybolacaktır.Bebeğinizin yüzünde veya diğer bölgelerinde ufak
sıyrıklar, tırmık izleri farkedebilirsiniz. Bu, artık tırnak kesme
zamanının geldiğini göstermektedir. Tırnakları bebek uykudayken kesmek
işinizi kolaylaştırır. Bebeğinizin alnında, göz kapaklarında veya
boynunun arkasında rastladığınız kızarıklıkların çoğu kalıcı değildir.
Genelde doğumda görülmekle beraber, ilk ay içinde de oluşabilir. Bu
kızarıklıklara bebeğin neredeyse şeffaf olan cildinde, yüzeye yakın
duran kılcal damarlar neden olur ve genelde bebek ağlarken kızarıklıklar
daha da belirginleşir. Bebeğiniz 3-4 yaşına geldiğinde bu izler tamamen
kaybolacaktır.
Bebeğinizin ‘bıngıldak’ dediğimiz,
kafasının üstündeki yumuşak bölge hakkında gerekli bilgileri
doktorunuzdan almış olmalısınız. Bu yumuşak doku bebeğin hızla büyüyen
beyninin yeterince genişlemesine olanak tanımaktadır. Bir tanesi alnının
üzerinde, diğeri ise kafatasının daha arkasında bulunur. Alnın
üzerindeki 18 ay içerisinde, daha tepede ve arkada olanı ise ilk 3 ay
içerisinde, yani beynin gelişiminin çoğu tamamlandığı zaman kapanır.
Vücudunun diğer bütün kısımlarını yıkadığınız gibi bu bölgeyi de
yıkamanızda hiçbir sakınca yoktur.
Bu yaştaki bebeklerin dışkılarının rengi
ve düzensizliği birçok ebeveyni endişelendirir. Doğum sonrası ilk iki
hafta içinde bebeğin dışkısı ana karnındayken bağırsaklarına dolan ve
mekonium denilen yeşilimsi yapışkan bir sıvıdan oluşur. Bağırsak normal
çalışmaya başladıkça dışkının rengi açılır ve görünümü değişmeye başlar.
Dışkının rengi her bebekte farklılık
gösterir ve özellikle anne sütü ya da mama ile beslenmesi dışkının
rengini etkiler. Anne sütü emen bebek açık sarı ile sarımtrak turuncu
bir dışkıya sahipken, mama alan bebek kahverengimsi veya gri renkli
dışkı çıkarır. Hemen tüm bebeklerin, salgıladıkları günlük safra
miktarına bağlı olarak dışkılarında yeşillik ya da hazmedilmemiş sütün
neden olduğu beyazlık görülür. Dışkının kıvamı yumuşaktan, sulu dışkıya
kadar çeşitlilik gösterebilir. İlk ayın sonunda bebeğiniz için hangi
durumun normal olup olmadığını anlayabileceksiniz.
Hemen hemen tüm bebekler beslenmeden
sonra kusabilirler ancak bazısı her beslenmeden sonra fazla miktarda
kusar. Bu durum genelde ebeveynlerde endişe yaratır. Fakat bu noktada
önemli olan bebeğin yeterli derecede kilo alıp almadığıdır. Eğer kilo
alıyorsa, bu bebeğinizin yeterli besini bünyesinde tuttuğunu gösterir.
Bu gibi durumlarda her beslenmeden sonra bebeği yarı oturur pozisyonda,
yani 45 derece dik tutmak kusmasını engellemeye yardımcı olabilir. Bunun
dışında, örneğin ufak delikli biberonlar kullanarak bebeğinizi daha
yavaş beslenmeye teşvik edebilirsiniz. Eğer bunu kabul ederse (ki bazı
bebekler etmez) her beslenmeden sonra 3-4 defa gaz çıkarmasına yardımcı
olmalısınız. Kendinizi inandırmanız ve rahat olmanız gereken bir nokta
daha var: bütün bebekler ağlar. Konuşana kadar bebek, dönem dönem
sıkıntılar yaşar ve bunların bir kısmının nedeni anlaşılamaz. Ayın
ikinci yarısında sık sık sizi ürküten ağlama krizlerine yakalanabilir;
bunlar genelde ev içi gerilimin en yüksek olduğu akşam saatlerine denk
gelir. Bu ağlamalar moral bozucudur, ancak normaldir.
1.AY DÖNÜM NOKTALARI SOSYAL FİZİKSEL ZİHİNSEL
Bebeğin görüş mesafesi sınırlı
olduğundan, ebeveynin yüzü kendine 50cm’den yakınsa gözleri ebeveynin
yüzüne odaklanır.Göz teması başlar.Karşısındaki yüzü incelerken
sessizleşir.Birini sıkıca tutabilir.İnsan sesi duyduğunda tepki
verir.Kol, bacak ve el hareketleri hala reflekslerden oluşur.Aniden
irkilir (Moro Refleksi).Anne sütü alsa da almasa da göğüse yaslanmaktan
hoşlanır ki bu da başka bir reflekstir.Genelde elleri yumruk
şeklindedir.Yüzüstü yatarken başını hafifçe yana doğru çevirir.Oturma
pozisyonuna getirildiğinde kafasını belkemiğinden üste doğru tutar.Bir
şeye bakar ancak ona uzanmaz.Bir nesneyi görmek için gözlerini yanlara
doğru kaydırabilir.Parmakları açıkken bir oyuncak veya çıngırağı
kavrayabilir, ancak çabucak düşürür.Uyanık olduğu 10 saatlik süre içinde
bazı anlar algılaması daha açıktır.Uyanık olduğu zamanın çoğunda sakin
ve tepkisiz görünür.Birkaç dakika aralıkla gördüğü bir nesneyi
hatırlayabilir.Doğumdan önce bildiği anne sesini ve kokusunu
tanır.Yardım istemek için ağlar.
0 yorum:
Yorum Gönder